KONDIU BARAGANG

      Sisindiron:  "Bawang Dahai" Bawang.. waig nu oniting om osogit lumuyung id pialatan do konuluhon orohian o tulun mongoi suau dika kourolos do tinan ino waig nu. Bawang.. ika no manahak dahai tinumon pomumupuan dahai do bangkad pogonuan do taakanon ika silihon do ponokosondihon dahai. Bawang.. baino orodsung ko nodi olitok nodi waig nu ogumu rinomos sangkaau-kaau id tinan nu ososomuan tulun kokito dino murong nu. Bawang .. nung kopuriman tulun do koinggoritan nu sumiwat nodi daa momogompi kolidangan posorili mogisosokodung momorisi rinomos popoguli turos nu miagal di timpuun i'. Sinuat di : Syrvison. S

Pokomoyon kabaalan mimboros Tumanud do Kamus Dewan Boros om Pustaka, kabaalan mimboros  kabaalan’nopo nga kirati do toilalaan do sosongulun do momonsoi nunu nopo I maan dau. Hogot ‘mimboros’ nopo dii nga kikomoyon do komogunoon  nunu nopo boros. Mantad dilo, omilo nodi do pokomoyon o ‘kabaalan mimboros’ sabaagi do koilaan do sosongulun momoguno isoiso boros soira mimboros kumaa isai-isai nopo tulun id posorili dau. Konsep kaabalan mimboros Kabaalan mimboros nopo nga iso kabaalan hinonggo kaanu sosongulun momoboros kumaa tulun id posorili miampai alantas om alambahad. Abaal nogi do kabaalan mimboros nga hinonggo do kaanu sosongulun mimboros do isoiso boboroson kumaa tulun suai kumaa tulun suai miampai aiso kobolingkangan soira mimboros. Haro piipiro kabaalan di poinsuang id kabaalan mimboros diti.Wookon nopo nga miagal do kabaalan mokinongou, miwara, mambasa’ om monuat. Oponsol o kabaalan diti kumaa songulun minsingilo loolobi no kumaa tanak sikul id kogunoon diolo maamaso mi

UHU TANGON : “KALABATU OM I RAGANG BUSUL” Id iso kampung di pogulu po nga poingiyon o tinimungan tulun Dusun di poimpasi id woyo posorili di otoronong kopio. Oinsanan tulun id kampung diti nopo nga poimpasi miampai mogipapantang kumaa tiso om tiso. Orohian nogi yolo momonsoi nunu nopo kalaja maya pogitatabangan moi do oruhai yolo kopongo nunu nopo kalaja di wonsoyon om mantad no dilo do oulud kasari yolo id iso piisaan. Id kampung dii, haro songulun wowoyoon kampung di pinungaranan do I Kalabatu. I Kalabatu nopo diti nga songulun kusai di agayo kinouluno’, agaras, abagos, obinguhup om au orosian soira do sumangod moi do moningolig do kinoyonon diolo. Mantad no do kowoyo-woyoon di Kalabatu di abantug dilo, kasasari isio do maan pantango’ do tulun id kampung dau. Insan tadau, ruminikot o tiso rogon taraat I lohowon do Ragang Busul. Ara’at kopio o kokitanan do turos dilo rogon om kawanit nogi do tulun soira do kogigil do tinan dau. Minongoi I Ragang Busul pingulok do lokos di posil

Tangon nopo diti nga minaan podolino mantad boros suai om naanu mantad susuyan/tangon do  Indonesia. Kopisanangan mambasa’.. Uhu tangon: BUJANG TERBOYOI Di pogulu nopo nga haro duo mogisasawo I kumalaja id istana. Kapapaganak nogi di sawo tondu do baragang kusai om pomungaranai no dau do Bujang Terboyoi. Poingkuro po, minonindu kaka I moninindu do kopogowit kopio do koligaganan o buragang diolo dii. Mantad dilo, minonuhu I raja do papataam di buragang dii id hilo id talun. Olunggui kopio ginawo di tama dii. Minaan dau tanggayai I Bujang Terboyoi kumaa id talun om tuminakad do turu nulu. “Oi ama, iduai oku nopo hiti, tu kasasari o Kinorohingan do poingampai doho. Uli no oi ama”, ka di Bujang Terboyoi minimboros kumaa di tama dau. “Barakatai oku no om ompunai oku no”, ka di tama mimboros miampai mihad-ihad tu awagat tomod ginawo dau minsodu mantad tanak dau. Suminurut nodi I Bujang Terboyoi id suang do talun. Nosiliu nogi isio do tanakwagu di agaras om awantang. Id iso tot

KAWO PONUATAN EKSPOSITORI Ekspositori nopo nga iso kawo kopoimogonon paragrap id suang do ponuatan di popotolinahas toi manahak toilaan miampai oniba, otopot om okikip. Ponuatan diti manahak iso toilaan miampai atalang mooi do karati o mambasa’ om polombus do iso topik naantakan kopio(fakta). Suai ko ilo, ponuatan nopo diti nga aiso unsur di mongimbayat do mamabasa’ ngawi do popotilombus mambasa’. Kawo diti nogi nga poposusui iso naantakan toi ko iso taang kalaja miagal do owonsoi isoiso kakamot, poingkuro do momonsoi kakamot dii, poingkuro do noulud o kakamot dii om poingkuro nadadi isoiso kinaantakan. Aspek ponusuyan nogi nga uludo’ tumanud do kronologi. Uhu :  Laang-laang do popoimagon sipoot Sipoot nopo nga kaanu kopio do popogirot piisaan id taatanga’ rayat om kaanu popoingkawas imej do isoiso pogun. Suai ko ii, ouli nogi o asil do sipoot kumaa pogun. Pongimuhatan nopo nga, nunu laang-laang do popoimagon sipoot id pogun tokou ? Laang primer montok popoimagon sipoot

Ontok kosusu ko hiti pomogunan, mingi-ringi ko mihad id toning  molohing, au no alaid om kosurut tinan, kouhat ko nodi do  mongoi tabang. Soira tumindapou id karamayan, tumoboi moginum gisom osuaban, soira noposik id kosuabon, au kosorou nunu nawayaan. Timpu id pomogunan au i anaru, miagal  po mungkodom om mungkalat kawagu, kada no indaraato’ tulun id posorili nu, ogulian ko ma di winonsoi nu. Soira orikot o kapatayon, aiso nodi o kosiwatan, kongosorou ko daa do kinasalaan, nga nolohou ko nodi do Minamangun. Sinuat  di:    Syrvison .S